เหง้าโกฐน้ำเต้า สมุนไพรมีฤทธิ์ “รู้เปิด รู้ปิด รู้ระบาย”

ระบบขับถ่ายที่ไม่ปกติ เป็นสัญญาณเตือนที่ควรได้รับการใส่ใจดูแลสม่ำเสมอ แพทย์แผนไทยได้อธิบายถึงระบบขับถ่ายที่ไม่ปกติชนิดหนึ่งที่เรียกว่า ท้องผูกแบบร้อน เพราะมีพลังหยางแกร่งมาก (หยิน ธาตุเย็น หยาง ธาตุร้อน) ธาตุในร่างกายเสียสมดุล ทำให้เกิดความร้อนภายในร่างกาย เนื้อตัวรู้สึกร้อน ใบหน้าค่อนข้างแดงไปจนถึงแดงคล้ำ ริมฝีปากแห้งเป็นร่องหรือแตก ลิ้นมีสีแดง อาจมีฝ้าเหลืองแห้ง ๆ ความร้อนภายในร่างกายยังทำให้อุจจาระแข็งเพราะลำไส้แห้งและมีกลิ่นปากแรงมาก เนื่องจากไม่ได้ขับถ่ายมานาน ทำให้มีกากของเสียค้างในลำไส้เยอะมาก ส่งผลให้ระบบภายในร่างกายขับลมร้อนขึ้นมากลายเป็นกลิ่นปาก หรือมีลมหายใจที่รู้สึกไม่สะอาด

การมีระบบขับถ่ายที่ไม่ปกติแบบนี้ ยังมีสาเหตุมาจากการนอนดึก ชอบกินขนมแปรรูป ชอบกินอาหารรสเผ็ดจัด หวานจัด และชอบกินของทอด ที่เป็นตัวการไปดูดซับน้ำในลำไส้ ทำให้ลำไส้แห้งนั่นเอง

แพทย์แผนไทยมองว่า หลักการดูแลระบบขับถ่ายที่ไม่เป็นปกติตามที่กล่าวมาข้างต้นนั้น คือการเพิ่มน้ำในลำไส้ให้มีความชุ่มชื้นมากขึ้น ขับกากของเสียเก่า ๆ ที่ค้างในลำไส้ออกไป และบำรุงธาตุ ปรับสมดุลความร้อนในร่างกายด้วย “เหง้าโกฐน้ำเต้า สมุนไพรมีฤทธิ์ รู้เปิด รู้ปิด รู้ระบาย”

เหง้าโกฐน้ำเต้า (Rheum palmatum) สมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติและเป็นตัวยาตรง ตามตำรับยาระบายในยาสามัญประจำบ้านที่มีสรรพคุณเป็นยาระบายชนิดรู้เปิดรู้ปิด โดยมีการศึกษาพบว่าสารสำคัญใน เหง้าโกฐน้ำเต้า ออกฤทธิ์…

• รู้เปิด กระตุ้นการบีบของลำไส้ใหญ่ มีส่วนช่วยเร่งการขับกากของเสีย ปรับความร้อนในร่างกายให้ลดลงสู่สมดุล ธาตุน้ำในร่างกายทำงานได้ดีขึ้น มีน้ำไปหล่อเลี้ยงลำไส้ เพิ่มการซึมผ่านของของเหลวผ่านเยื่อเมือกลำไส้ใหญ่ ทำให้มีปริมาณน้ำในลำไส้ใหญ่มากขึ้น ลำไส้มีความชุ่มชื้นไม่แห้ง มีส่วนช่วยให้มีการระบายที่ดี ขับกากของเสียออกมาได้หมด มีระบบขับถ่ายที่เป็นปกติ
• รู้ปิด เพราะเหง้าโกฐน้ำเต้ามีฤทธิ์ฝาดสมาน อุดมไปด้วยสารแทนนิน (เป็นสารให้ความฝาดในพืช) ที่มีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย มีส่วนช่วยสมานทั้งภายในภายนอก สมานแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ สมานแผลในปาก มีส่วนช่วยแก้อาการท้องเสีย บิดถ่าย ปิดธาตุ

แต่ก่อนที่จะนำสมุนไพรเหง้าโกฐน้ำเต้ามาใช้ ควรศึกษาอย่างถูกวิธี มีการปรึกษาแพทย์แผนไทย หรือเลือกสมุนไพรเหง้าโกฐน้ำเต้าที่เป็นส่วนประกอบในตำรับยาสามัญประจำบ้าน สำหรับกินเพื่อการระบายที่ดี นะคะ